Bursa Milletvekili Pala'dan Sağlık Bakanlığı'na "Beyaz Kod" tepkisi

Prof. Dr. Kayıhan Pala, soru önergesinin gerekçesinde, sağlık kurumlarında yaşanan şiddet olgularının sağlık çalışanlarının fiziksel ve ruhsal sağlığını doğrudan etkilediği gibi hasta güvenliğini de doğrudan etkilediğini ve sağlık kurumlarını şiddete açık bir kamusal alan olarak gölgelediğini vurguladı.

Pala, "Ülkemizde sağlık çalışanlarının saygınlığını yok eden, onları itibarsızlaştırıcı ve hınç yüklü söylemleri besleyen 'kültür', mevcut yasal düzenlemeler ve uygulamalar, sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olgularını önlemekte yetersiz kalmakta ve failleri caydırıcı cezalar almaktan uzak tutmaktadır" ifadelerini kullandı.

Toplumdaki dengesiz güç ilişkileri, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri, ekonomik zorluklar, eğitim düzeyi farklılıkları ve sağlık sistemindeki piyasacı politikaların sağlıkta şiddet sorununu ortaya çıkaran ve derinleştiren çok boyutlu ortamın başlıca etmenleri olduğunu belirten Pala, şiddetin önlenmesi için sadece yasal mevzuat değil, toplumun her kesiminin duyarlı hale getirilmesi ve bilinçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.

"Beyaz Kod Sistemi Aksaklıklarla Dolu, Veriler Gizleniyor!"

Beyaz Kod sisteminin, sağlık çalışanlarının maruz kaldığı "suç" olarak tanımlanan eylemlerin adli mercilere intikalini ve hukuki yardım sağlanmasını amaçladığını hatırlatan Pala, "Bu sisteme ilişkin veriler maalesef Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanmamaktadır. Bakanlık bu konudaki yazılı soru önergelerine de yanıt vermemektedir" diyerek Bakanlığın kronik hale gelmiş olan şeffaflık eksikliğini eleştirdi.

Pala, 27 Mayıs 2025 tarihinde Ankara Tıp Çocuk Acil'de bir hasta yakınının bir intörn hekime uyguladığı şiddet olayını örnek göstererek, Beyaz Kod uygulamasının kapsamının yetersizliğine vurgu yaptı. Sağlık Bakanlığı'nın genelgesine göre, hukuki yardım yapılacak personel kapsamının geniş olmasına rağmen, tıp öğrencileri ve aile sağlığı merkezlerinde hizmet sunan grup elemanlarının bu kapsam dışında bırakıldığını belirtti. Pala, "Ne tıp öğrencilerinin ne de gruplandırma elemanlarının diğer sağlık çalışanları gibi, şiddete uğradıklarında doğrudan 'Beyaz Kod' verme hakları bulunmaktadır. Bir öğrenci ya da grup elemanı şiddete maruz kaldığında ancak bir sağlık çalışanının onayı ile 'Beyaz Kod' verilebilmektedir. Bu durum kabul edilemez!" ifadeleriyle bu eksikliğin acilen giderilmesi gerektiğini vurguladı.

Milletvekili Pala, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu'na şu soruları yöneltti:

Bakanlığın, tıp öğrencileri ve grup elemanlarının kapsam içerisine alınmasını sağlamak amacıyla Beyaz Kod kapsamını genişletmekle ilgili herhangi bir çalışması var mıdır?

Ülkemizde 2014-2024 yılları arasında yıllara, illere, kurumlara (Sağlık Bakanlığı, üniversiteler, özel sektör), basamaklara (birinci, ikinci, üçüncü) ve meslek gruplarına (Hekim, hemşire, öğrenci vb.) göre beyaz kod sayıları nedir?

Son on yıl içinde fiziksel şiddete uğrayan sağlık çalışanı sayısı nedir?

Sağlıkta şiddetin önlenmesi amacıyla 2023 yılında yürürlüğe konan "Gri Kod Acil Çağrı" mobil uygulamasının sonuçları nelerdir? Sağlıkta şiddeti önlemek açısından herhangi bir katkısı olmuş mudur?

Bakanlığın yıllar içinde ciddi artış gösteren sağlıkta şiddet olaylarını önlemek amacıyla uygulamaya koyacağı herhangi bir eylem planı var mıdır?

"Sağlık Bakanlığı Şeffaf Olmalı, Somut Adımlar Atılmalı!"

Prof. Dr. Kayıhan Pala, açıklamasının sonunda, sağlıkta şiddetin sadece yasal düzenlemelerle değil, kapsamlı ve çok boyutlu bir yaklaşımla çözülebileceğini vurguladı. Pala, "Sağlık Bakanlığı, bir yandan sağlık çalışanlarını 'itibarımızı düşürüyorlar' diye eleştirirken, diğer yandan kendi verilerini saklayarak ve sistemdeki açıklarını gidermeyerek bu sorunu derinleştirmektedir. Beyaz Kod verileri kamuoyuyla şeffaf bir şekilde paylaşılmalı, tıp öğrencileri ve diğer tüm sağlık çalışanları Beyaz Kod kapsamına alınmalı, şiddeti önlemeye yönelik somut eylem planları hayata geçirilmelidir. Sağlık çalışanlarımız güvenli bir ortamda hizmet sunma hakkına sahiptir ve biz bu hakkın sonuna kadar takipçisi olacağız" diyerek sözlerini tamamladı.