Bursa Milletvekili Pala: Kanun sahada sorun yaratıyor, halk sağlığı tehdit altında

Prof. Dr. Kayıhan Pala, soru önergesinde, kanun görüşmeleri sırasında muhalefet milletvekilleri tarafından dile getirilen öngörülen uygulama sorunlarının, kanun yürürlüğe girdikten sonra giderek artan bir biçimde sahada gözlendiğini ifade etti. Pala, "Hayvanların kısırlaştırıldıktan sonra alındıkları yerlere geri bırakılmalarının yasaklanmasının, belediyelerin mevcut barınak kapasitelerinin aşılmasına yol açtığını, bu durumun kısırlaştırma oranlarını düşürdüğünü ve serbest dolaşan hayvanların yaşamını olumsuz etkilediğini görmekteyiz. Dahası, serbest dolaşan hayvanlara yönelik şiddet vakaları da ne yazık ki artış göstermektedir" dedi.

Pala, kanunun uygulanmasındaki en büyük aksaklıklardan birinin veteriner hekimlerin sayılarının ve yetkilerinin sınırlı olmasına karşın sorumluluk ve cezaların yüksek olması olduğunu vurguladı. Kırsal alanlarda ise neredeyse hiçbir uygulamanın hayata geçirilemediğine dikkat çeken Pala, bazı ilçelerde sadece bir veteriner hekimin görev yaptığı, diğer personelin ise sayıca yetersiz ve eğitimsiz olduğuna vurgu yaptı.

Tarım ve Orman Bakanlığı'na Yöneltilen Sorular:

Milletvekili Pala, Bakan Yumaklı'dan özetle şu konulara açıklık getirmesini istedi:

Sayısal Verilerdeki Muamma: 7527 sayılı Kanun yürürlüğe girdiğinden bu yana Türkiye genelinde serbest dolaşan hayvan sayısında nasıl bir değişim olduğu, 2024 ve 2025 yıllarının ilk 6 aylık dönemlerinde kısırlaştırılan serbest dolaşan hayvan sayıları, geçici bakımevi (barınak) sayıları ve bunların standartları.

Kapasite Yetersizliği ve Personel Sorunu: Belediyelerin barınak kapasitelerinin mevcut serbest dolaşan hayvan yoğunluğunu karşılamaya yeterli olup olmadığı, yetersizse Bakanlığın konuyla ilgili somut destek planı. 50 bin serbest dolaşan hayvanın olduğu bir ilçenin kaç hayvanlık yaşam alanı yapması gerektiği, bu alanın kaç veteriner hekim ve diğer çalışan ile sürdürülebilir olduğu ve bu ölçekte personel barındıran yerel yönetim sayısı.

Şeffaflık ve Veri Açıklama Eksikliği: Bakanlığın haftalık olarak topladığı verileri kamuoyuna neden aylık olarak açıklamadığı.

Veteriner Hekimlerin Durumu: Belediyelerde görev yapan veteriner hekim sayısı, sadece bir veteriner hekimin görev yaptığı ilçe sayısı ve hem idarecilik hem klinik hekimliği yapan veteriner hekim sayısı.

Şiddet Vakaları ve Kanunun Etkisi: Kanun'un uygulanmasından bu yana sokak hayvanlarına yönelik şiddet vakalarında nasıl bir değişim gözlendiği ve Bakanlığın elinde istatistiki veri olup olmadığı.

Kanunun Amacı ve Sahadaki Sonuçlar Arasındaki Fark: Kanunun çıkış amacı ile sahada ortaya çıkan sonuçlar arasında bir etki analizi yapılıp yapılmadığı ve sonuçları.

Halk Sağlığı ve Yaban Hayatı İlişkisi: 2024 ve 2025 yılı ilk 6 aylık dönemlerinde zoonotik hastalıklarda bir değişim olup olmadığı, kanun yürürlüğe girdikten sonra yerleşim alanlarına inen yaban hayvanlarındaki sayı değişimine ilişkin veri veya araştırma olup olmadığı.

Belediyelerin Durumu ve Destek: Türkiye'de kaç belediyenin barınak kapasitesinin yeterli olduğu ve Bakanlığın bu konuda bir veri tabanı olup olmadığı. Bakımevi yapmak isteyen belediyelere alan tahsis süresi ve sürenin kısaltılması için yapılan çalışmalar.

Kırsal Alanlar ve Denetim: Kırsal alanlarda serbest dolaşan hayvanlara yönelik bir denetim, kontrol veya koruma programı olup olmadığı.

Veteriner Hekimlerin Yasal Durumu: Bakanlığın veteriner hekimlerin mevcut yasal yetkileri ile üzerlerine yüklenen sorumluluk ve ceza oranları arasındaki dengenin sağlanması amacıyla yeni bir mevzuat çalışması olup olmadığı.

Sahiplenme Oranları: Kanun ile sahiplenmelere getirilen yeni şartlar sonrası sahiplenme sayılarındaki değişim.

"Kanun Yeniden Değerlendirilmeli, Somut Çözümler Üretilmeli!"

Pala, "7527 sayılı Kanun, serbest dolaşan hayvan popülasyonunu azaltmak bir yana, sorunu daha da karmaşık hale getirmiştir. Belediyelerimiz yetersiz altyapı ve personel ile boğuşurken, kısırlaştırma oranları düşmekte, hayvanlara yönelik şiddet artmaktadır. Kırsal bölgelerdeki durum ise tam bir felakettir. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu kanunun sahada yarattığı olumsuz sonuçları görmezden gelemez" dedi. "Hükümet, bu kanunun insani ve bilimsel yöntemlerle serbest dolaşan hayvan nüfusunu kontrol altına alma hedefini ıskaladığını kabul etmeli ve bir etki analizi yaparak somut adımlar atmalıdır. Veteriner hekimlerin omuzlarındaki ağır yük hafifletilmeli, barınak kapasiteleri artırılmalı ve en önemlisi, halk sağlığını doğrudan ilgilendiren zoonotik hastalıklar ve yaban hayvanı popülasyonu üzerindeki etkileri detaylıca incelenmelidir. Mevcut haliyle bu kanun, sadece bir kâğıt parçası olmaktan öteye gidememiş, sahada hüsran yaratmıştır. Kanunun acilen yeniden değerlendirilmesi ve toplumun tüm kesimlerinin katılımıyla gerçekçi, insani ve sürdürülebilir çözümler üretilmesi zaruridir" ifadelerini kullanarak sözlerini tamamladı.