Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Milletvekili ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ile Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) tarafından yayımlanan Küresel Ticarette Sahtecilik Raporu hakkında, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na soru önergesi verdi. Raporda Türkiye'nin, sahte ürünlerin kaynak ülkeleri arasında Çin'in ardından ikinci sırada yer aldığı belirtilirken, Avrupa Birliği'ne gönderilen sahte ürünlerin yüzde 22'sinin Türkiye kaynaklı olmasının hem ülke ekonomisi hem de itibarı açısından ciddi bir sorun oluşturduğunu ifade etti.
Milletvekili Pala, Türkiye'de ele geçirilen sahte ürünlerin önemli bir bölümünün kozmetik ve tıbbi ürünlerden oluştuğunu, özellikle sahte ilaçların piyasada bulunmasının hastaların hayatını tehlikeye atan ve telafisi imkânsız sonuçlara yol açabilecek bir risk olduğunu vurguladı. "OECD ve EUIPO raporu, Türkiye'nin sahte ürün ticaretinde geldiği vahim tabloyu net şekilde ortaya koymuştur. Bu durum yalnızca ülke ekonomisi ve itibarı açısından değil, en önemlisi halk sağlığı açısından kabul edilemez riskler taşımaktadır" sözleriyle Bakan Bolat'a endişelerini iletti.
Soru önergesinin gerekçesinde, mevcut denetim uygulamalarının ve bilgilendirme faaliyetlerinin yetersiz kaldığını, verilerin kamuoyuyla paylaşılmadığını ve caydırıcı cezaların uygulanmadığını belirten Pala, Bakan Bolat'tan detaylı açıklama talep etti. Bakan Bolat, kendisine 30 Mayıs 2025'te iletilen önergeye Anayasa'nın 98. maddesi uyarınca öngörülen on beş günlük süre dolduktan iki ay sonra, 20 Ağustos 2025'te yanıt verdi.
"Sahte ürünler kansere yol açıyor, halk sağlığı sorununun ciddiyeti kavranmış değil!"
Pala, Bakanlıktan özellikle sahte ilaçların ve diğer sağlık riski taşıyan ürünlerin payına ilişkin verileri ve son beş yılda ele geçirilen sahte ilaç sayılarını talep etti. Bakan, yanıtında 2023 yılında gümrüklerde durdurulan sahte ürünlerin yaklaşık yüzde 43'ünü ilaçların, vücut bakım malzemelerinin (parfüm, kozmetik vb.), gıda maddelerinin ve içeceklerin oluşturduğunu açıkladı. Ayrıca 2024 yılında gümrük birimlerince 307 olayda toplam 285,4 milyon TL değerinde tıbbi malzeme ve ilaç türü kaçak ürün ele geçirildiğini, 2020 ile 2025'in ilk altı ayı arasındaki dönemde ise toplam 1.253 olayda 782,4 milyon TL değerinde kaçak ürün yakalandığını belirtti.
Pala şu değerlendirmede bulundu: "Paylaşılan veriler OECD ve EUIPO'nun raporundaki vahim tabloyu doğruluyor; ancak ayrıntılarda ciddi eksiklikler var. Yüzde 43'lük bu grubun ne kadarının ilaç ne kadarının vücut bakım ürünü ve ne kadarının diğer ürünlerden oluştuğu açıklanmıyor. Ayrıca verilerin yıllara göre değişimleri de kamuoyundan gizleniyor."
Pala özellikle sahte vücut bakım ürünlerine dikkat çekerek, "Türkiye'de sahte ürün ticareti azalmıyor, yalnızca biçim değiştiriyor. Rapora göre Türkiye, sahte vücut bakım ürünlerinin kaynak ülkeleri arasında ilk sırada. Bazı kozmetikler, cilt bakım ürünleri, saç boyaları, deodorantlar, saç düzleştiriciler ve diğer kişisel bakım ürünleri paraben, formaldehit, kömür katranı boyaları ve daha başka kimyasallar içeriyor. İnsan bedenine doğrudan temas eden bu ürünlerin sahteleri alerjik reaksiyonlara, çeşitli enfeksiyonlara, zehirlenmelere, hatta kanserlere yol açabiliyor. Sorunun ciddiyeti hâlâ kavranmış değil" dedi.
"Hükümet hesap vermekten kaçıyor, şeffaflık çözümün ilk adımı!"
Pala, sahte ürün ticaretinin denetlenmesi ve yaptırımların uygulanmasındaki parçalı yapının da mevcut durumun sebeplerinden biri olduğunu belirtti. "Yapılan açıklamalara göre sahte ilaç ve vücut bakım ürünlerini Sağlık Bakanlığı, gıdaları ve takviye edici gıdaları Tarım ve Orman Bakanlığı, diğer ürünleri ise Ticaret Bakanlığı denetliyor. Bu da ya bakanlıklar arasında etkili bir eşgüdüm olmadığını ve soruna çözüm üretilemediğinin kamuoyundan gizlenmeye çalışıldığını gösteriyor" diye konuştu.
Son olarak, sınır kapılarında ve limanlarda kullanılan tarama sistemlerinin hangi sıklıkla denetlendiğine dair herhangi bir bilginin paylaşılmadığını hatırlatan Pala, cezaların hangi düzeyde uygulandığının da kamuoyuna açıklanması gerektiğini vurguladı. Pala, "Etkili bir izleme ile denetim ve caydırıcı bir yaptırım sistemi oluşturulmadıkça ülkemizdeki sahte ürün ticareti sorunu ve buna bağlı olarak gelişen halk sağlığı tehdidi katlanarak artmaya devam edecektir. Ülkemizde şeffaf ve hesap verebilir bir kamu yönetimine ihtiyaç var" çağrısıyla sözlerini noktaladı.
BURSA 09 Ekim 2025 Perşembe, 10:36
Benzer Haberler