Dünyanın ilk çarşılı köprüsü Irgandı, Bursalı zanaatkarlara ev sahipliği yapıyor

BURSA, 15 Mart 2025 Cumartesi, 11:55

Bursa'nın kültürel mirası içinde önemli yer alan Irgandı Çarşılı Köprüsü, 583 yıllık geçmişiyle şehrin tarihine tanıklık ediyor. Doğal afetler ve savaşlar gibi zorluklara direnerek bugüne ulaşan köprü, geleneksel halk sanatları atölyeleri ve tarihi mimarisiyle yerli ve yabancı turistlerin gözde mekanları arasında yer alıyor. Toplam 32 dükkanın yer aldığı tarihi köprü, Bursa'nın merkez Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlıyor.

Kentte Gökdere üzerinde kurulan ve Osmanlılara ait tek arasta köprüsü olma özelliği taşıyan yapı, 1442 yılında 2'nci Murad döneminde Pir Ali oğlu Tüccar Muslihiddin tarafından mimar Abdullah oğlu Timurtaş'a inşa ettirildi.

Evliya Çelebi'nin 1640 tarihli 'Seyahatname' eserinde de yer alan tarihi köprü, yüzlerce yıl boyunca doğal afetlere ve savaşlara tanıklık ettikten sonra, halen el işçiliğinin en güzel örneklerini sunan zanaatkarlara ev sahipliği yapıyor. Geçmişin izlerini geleceğe taşıyan ve dünya genelinde benzerlerine nadir rastlanan tarihi köprü, Bulgaristan'daki Osma Köprüsü, İtalya'daki Ponte Vecchio ve Rialto Köprüsü, Almanya'daki Kramerbrücke, İngiltere'deki Pulteney Köprüsü ve Fransa'daki Pont de Rohan gibi köprülerle, benzer mimari özelliklere de sahip.

'İPEK YOLU ÜZERİNDE YER ALAN TARİHİ YAPI'

Köprüdeki atölyesinde 12 yıldır ebru sanatı icra edip, ders verdiğini söyleyen Irgandı Çarşılı Köprü Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Çatalkaya, köprü üzerinde 17 zanaatkarın atölyesinin bulunduğunu ifade etti.

Irgandı Köprüsü'nün zaman içinde birçok doğal felaket ve işgal dönemine tanıklık etiğini dile getiren Çatalkaya, "Irgandı Çarşılı Köprüsü, İpek Yolu üzerinde yer alan tarihi bir yapıdır ve birçok doğal afet, deprem ve sel gibi felaketler yaşamıştır. İşgal kuvvetleri Bursa'yı terk ederken, köprüyü yakıp yıkmışlardır. 1924 yılından 2004 yılına kadar sadece köprü olarak kullanılmıştır. Ancak birçok Bursalı henüz yeni yeni Irgandı Köprüsü'nü tanımaktadır. 2004 yılında Osmangazi Belediyesi tarafından aslına uygun olarak yeniden inşa edilen köprüde; hat, ebru, resim, minyatür, testi ve ahşap oyma gibi geleneksel sanatlar icra edilip sergileniyor" diye konuştu.

'TARİHİ KÖPRÜLER ARASINDA EN KÜÇÜK VE EN ESKİ KÖPRÜ'

Dünya genelinde benzer köprülerden farklılık gösterdiğini dile getiren Çatalkaya, "Irgandı Çarşılı Köprüsü, tarihi köprüler arasında en küçük ve en eski olanlardan biridir. Dünyada 4 taneden ilk yapılan köprü burası. 2 tane İtalya'da biri Venedik. Diğeri ise Bosna'da. En küçük ve en eski köprü bu köprü, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlamaktadır. Türkiye'deki 4 ilk köprüden 1'i olarak, Venedik ve Bosna'daki köprülerle benzerlik göstermektedir" dedi.