İznik Gölü için kritik uyarı! Kuraklık nedeniyle bataklığa dönebilir

Haber Global'den Mert İnan'ın haberine göre, küresel iklim değişikliğine bağlı kuraklık riski Türkiye'deki tarım üretimini tehdit ederken, susuzluğa karşı yeni önlemler de devreye sokuluyor. Son olarak Aydın'da Valilik kararı ile tarım alanlarının yüzde 50'sine su verilmeyeceği, kuru tarım yapılacağının duyurulmasından sonra benzer durum Türkiye'nin beşinci büyük doğal gölü olarak kabul edilen İznik Gölü için de gündeme geldi. Evsel, sanayi ve tarımsal kirlilik baskısı altındaki İznik gölü, bir yandan da küresel ısınmadan kaynaklı kuraklık tehdit altında bulunurken, uzmanlar ise son yıllarda yanlış tarım uygulamaları ve yeraltı sularının aşırı kullanımının da ekolojik yapıyı olumsuz etkilendiğini belirtiyorlar.

Yıldız: "Gölden sanayi tesislerinin kullanımına ayrılan suyun tahsisinin ve yeraltı suyundan yapılan çekimlerin de sorgulanması gerekiyor Sorunun çözümü için öncelikle havza ölçeğinde bütünleşik su yönetimine geçilmeli."

GÖL KOTU MİNUMUM SEVİYEDE

Elde edilen verilere göre son 15 yılda İznik Gölünün su seviyesi sürekli olarak düşerken, göldeki azalma 2 metreye ulaştı. Gölün minimum işletme kotu 83.3 metre olmasına rağmen, geçtiğimiz hafta itibarıyla su seviyesi 82.8 metre olarak ölçüldü. Bu durum, gölden su çeken pompaların işlevsiz hale gelmesine ve tarım arazilerine sulama suyu verilememesine neden olacağını belirten; Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız ise "İznik Gölü'nü besleyen su kaynakları azalıyor. 2023 yılında yayınlanan Marmara Havzası Kuraklık Yönetim Planında, İznik Gölü Alt Havzası 2025-2049 yılları arasında kuraklık açısından çok riskli olarak kabul edildi. Bölgesel kuraklık nedeniyle, İznik Gölünden ve havzadaki göletlerden yapılacak olan sulamada kısıtlı sulama programına geçilecek olması çiftçilerin tepkisini doğuruyor" dedi.

BATAKLIĞA DÖNER

İznik gölünü besleyen Derbent deresi, Nadir suyu, Ana dere, Küçükköy deresi, Çınarlık ve Kıran deresi gibi kaynakların; gübre, ilaç kalıntıları yanı sıra evsel ve sanayi atıkları nedeniyle kirlendiğini, yıllar içinde oluşan kirlilik yükünün göle taşındığına da dikkat çeken Yıldız, "Yaz döneminde İznik Gölü'nün bataklığa döndüğünü görebiliriz" ifadelerini kullandı.

ZİRAİ İLAÇ KULLANIMI YASAKLANSIN

Öte yandan kuraklık tehdidi altındaki İznik Gölü'ndeki kirlilik yüküne dikkat çeken uzmanlar, azot, fosfor yükünün çevresel felakete neden olduğunun atını çiziyor. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici ise İznik gölü ile sulanan alanlarda yetiştirilen marul, kıvırcık yapraklı salata örneklerinde ağır metal düzeylerinin kontrol edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, şu uyarıları sıraladı: "Sanayi ve evsel yakıt kaynaklı kimyasallar göl suyunu kirletiyor. Özellikle son 15 yıldır ülkemiz iç sularında ve İznik gölünde kirliliğe ve ısınmaya bağlı siyanobakteri artışı görülürken, bu durum balık ölümlerine neden oluyor. Göl etrafında 300 metre genişliğindeki mutlak koruma alanında zirai ilaç, gübre kullanımı yasağı uygulanmalı."

2019'da yapılan pestisit ölçümlerinde, göl çevresinde pestisit kullanımının kontrol altına alınamadığı saptanmıştı.

KRİTİK EŞİKTE DURUYOR

İznik Çevre Platformu Üyeleri ise suya ihtiyaç duyan ağaç ve sebzelerin dikilmesinin yanı sıra, gübre fabrikaları ile Orhangazi'deki sanayi tesislerinin sürekli gölden su çekmesinin ekolojik dengeyi bozduğunu dile getiriyorlar. İznikli çevrecilere göre, İznik gölü kirlilik açısından kritik eşikte duruyor ve şayet gerekli önlemler alınmazsa birkaç yıl içinde göl suyu atık suyuna dönüşebilir.