Yetişkinlere atasözleri ve deyimler sözlüğü okuma önerisi

Öztahtalı, AA muhabirine, dünyanın en eski dillerinden Türkçenin geçmişinin en az 6 bin yıl olduğunu anlattı.

Kullanım alanı çok geniş olan Türkçenin anlamsal işletim sisteminin çok geliştiğini belirten Öztahtalı, Türkçenin bugün dünyanın en iyi 3 dili arasında yer aldığını dile getirdi.

Öztahtalı, Türkçenin çok geniş ve zengin bir dil olduğunu ifade ederek, "Dil bilimcilerin ortak ifadesi olarak, gelecek yüzyıllarda yeryüzünde konuşulacak 6 doğal dilden biri, Türkçe olacak." dedi.

Dilin doğru kullanımı için dinleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen Öztahtalı, şöyle konuştu:

"Erken çocukluk döneminde ana dili bilinci gelişir ve en üst düzeyde geliştiği bilinç aralığı 3,5-6,5 yaş arasıdır. Çocuğun etrafında ana dili becerisi yüksek insanlar varsa çocuğun dil zekası çok hızlı şekilde tırmanır. Bu dönemde çocuklara resimli kitaplar okumak, okuma öncesinde resimlerle ilgili yorumlar yapmasını sağlamak, gördüklerini anlatmasını sağlamak, ana dili becerisinin gelişmesinde çok önemli bir etken olacaktır. Bu 4 beceriyi bir araya topladığınızda kendisini, düşüncelerini, hislerini doğru ve etkili ifadeden bir insan profili çıkar ortaya."

- "Ana dilini yeteri kadar öğrenemeyen yabancı dil de öğrenemez"

Öztahtalı, Türkçeyi konuşanların dilin sahip olduğu zenginliği yeteri kadar kullanamadığını belirterek, "Duygu, düşünce ve ihtiyaçlarınızı, gözlemlerinizi tam ifade edemezseniz insanlar sizi yanlış anlar ya da anlayamaz. Dil, insanın ifadesidir." diye konuştu.

Türkçede bir kelimenin bağlamsal olarak bambaşka anlamlara gelebildiğini, cümlenin ihtiyaç duyduğu ögelerin yerli yerine koyulmadığı durumda Türkçenin eksik kullanıldığını vurgulayan Öztahtalı, şöyle devam etti:

"Bugün milli eğitim sistemimizin ilk maddelerinden biri, ana dili bilinci ve eğitimi olmalıdır. Ana dilini yeteri kadar öğrenemeyen yabancı dil de öğrenemez. Ana dilini yeteri kadar öğrenemeyen biri hayatı da yeteri kadar öğrenemez, gözlemleyemez, gözlemlediklerini yorumlayamaz, onların kendisinde oluşturduğu duyguyu ifade edemez, ihtiyaçlarını ortaya koyamaz. Dolayısıyla ana dili eğitimi ve bilincinin en yüksek düzeyde sağlanması için gereken her ne varsa milli eğitim sistemimizin ilk ve en önemli gündem maddesi olmalı."

- "Ana dili bilincini geliştirmenin kestirme yöntemleri"

Öztahtalı, Türkçeye hakim olabilmenin en temelinde okuma becerisi olduğuna, dil ile ilgili yanlış davranışların, okuyarak düzeltilebileceğine dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkçe, zengin bir dil. Olumlu ya da olumsuz birçok durum için atalarımıza müracaat ediyoruz. Atasözü havuzumuz çok geniş. Zararın neresinden dönersen kardır. Hiçbir şey için geç kalmış sayılmayız. Bunun da en kolay yolu okuma becerisini geliştirmektir. Ana dili gelişimimizi kitap okuyarak çok hızlı ve etkili bir şekilde geliştirebiliyoruz. Her kitap, en güzel kelimelerin, ifadelerin, cümlelerin, bütünlüklü yazıların bir araya getirildiği konservelerdir. Oradan istifade etmenin yaşı yoktur ve nitelikli bir okuyucu hale geldiğinizde konuşmanız, kullandığınız kelimeler, kurduğunuz cümleler, deyimler, atasözleri değişir. Renklenirsiniz. Aslında ana dili bilincini geliştirmek, insanın çok farklı yönlerini renklendiren bir iştir."

"Yetişkinlerin ana dili bilincini geliştirmenin çok kestirme yöntemleri var. Bunlardan bir tanesi, atasözleri ve deyimler sözlüğü okumaları yapmak." diyen Öztahtalı, bu sözlüklerde atasözü ve deyimin çıkış hikayelerinin de yer aldığını kaydetti.

Öztahtalı, her atasözü ve deyimin hayatta bir yeri olduğuna değinerek, uygun olduğu an doğru atasözü veya deyimi kullanmanın anlatımı güçlendirdiğini, bunun da konuşmanın etkileyiciliğini ve ikna kabiliyetini kuvvetlendirdiği bilgisini verdi.

Toplumsal iletişimde iyi ve doğru bir Türkçenin hayat konforunu artıracağını belirten Öztahtalı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Atasözleri ve deyimler hayatın içinden alınmış, süzülmüş ve önümüze konulmuş ana fikirler listesidir. Her atasözünün bize katmak istediği bir sonuç var ve biz o sonucu değerlendirdiğimizde hayatımızda bir şeyi değiştirmiş oluyoruz. Dolayısıyla atasözü ve deyim okumanın sadece konuşmanın renklenmesi ve güzelleşmesi şeklinde değil, hayatı daha konforlu, isabetli, verimli geçirmeyi sağlayan bir katkısı da var. Nereden bakarsak bakalım ana dili bilincimizi geliştirecek bir faaliyet olarak düşünmemiz mümkün. Hayatımızın içinde başkalarının aldığı dersleri kolayca edinmemizi sağlayacak bir yöntem olarak da düşünülebilir. Çünkü atasözlerinin hepsi bir olayın sonunda ortaya çıkarılmış, nasihat olarak verilmiş. Biz o şeyi yaşamadan, olumsuz sonuçlarını görmeden o nasihati almış oluyoruz."

Kaynak: AA