Bursa'da öğrenciler kara yosunu ve çınar kozalağından gübre üretti

Osmangazi ilçesindeki BTSO Kamil Tolon Bilim ve Sanat Merkezi'nde eğitim gören 9. sınıf öğrencileri Damla Karaca, Fatıma Zehra Akıncı ve 8. sınıf öğrencisi Mine Çetinkaya'dan oluşan Biyoharmoni Takımı, iki yıldır üzerinde çalıştıkları "Yeni Biyostimülant Malzeme Olarak Kara Yosunu ve Doğu Çınarı Kozalağının Çimlendirme Destek Ünitelerinde Su Stresindeki Tohumlarda Değerlendirilmesi" adlı projeyle bitkinin gelişimini destekleyen gübre elde etti.

"Samsung Solve for Tomorrow" yarışmasında Türkiye genelinde ilk 10 takım arasına giren öğrenciler, 2 Kasım'da İstanbul'da yapılacak finalde birincilik hedefiyle yarışacak.

Merkezin biyoloji öğretmeni ve projenin koordinatörü Şenay Uçar, AA muhabirine, proje kapsamında kara yosunu ve doğu çınarı kozalağını biyostimülant olarak kullandıklarını söyledi.

Proje kapsamında kara yosunu ile doğu çınarı kozalağını kullanarak farklı su seviyelerindeki tohumların gelişimini gözlemlediklerini ifade eden Uçar, çeltik, mercimek, fasulye ve buğday üzerinde çalışmalar gerçekleştirdiklerini anlattı.

Bu çalışmayla Samsung'un düzenlediği yarışmaya katıldıklarını dile getiren Uçar, takım olarak ilk 10 içinde yer aldıklarını ve İstanbul'da yapılacak olan Türkiye finaline gitmeye hak kazandıklarını belirtti.

Uçar, Türkiye finalinde belirlenecek ilk 3 takımın 6 Kasım'da Orta Doğu ve Afrika bölgesini kapsayan bölge yarışmasına katılacağını dile getirerek, şunları kaydetti:

"Daha sonra da dünya çapında bir yarışma olacak. Dünya çapında yapılacak yarışmanın sonucunda ise dereceye girenler, 2026 yılında İtalya'nın Milano şehrinde düzenlenecek kış olimpiyatlarına gitme hakkı kazanacak. Hedefimiz, dünya derecesine girmek ve Milano'daki kış olimpiyatlarına gitmek. İnşallah takım olarak dereceye gireriz ve oradaki sevince ortak oluruz."

- "İki yıldan beri bu proje üzerinde çalışıyoruz"

Takımdaki öğrencilerin Avrupa'daki biyostimülant dernekleriyle iletişime geçtiğini ve o derneklerden olumlu dönüş aldıklarını belirten Uçar, şunları kaydetti:

"Hazırladığımız proje, Avrupa'da çok çalışılan bir konu ama ülkemiz için yeni bir alan. Biyostimülant için bitkilerin gelişimlerini hızlandırıcı bir etken madde diyebiliriz. Deniz marullarıyla ve deniz yosunlarıyla yapılan çalışmalar var. Bunu vitamin gibi takviye edici unsur olarak söyleyebiliriz. Bitkinin kökünün ve yaprağının gelişiminde etkili, gövdesinin uzamasını sağlıyor. Daha üzerinde gidecek çok yolumuz var. Daha çok yolun başındayız. Öğrencilerimle iki yıldan beri bu proje üzerinde çalışıyoruz. Bundan sonra da çalışmalarımız devam edecek. Daha sonrasında bu projeyi makale olarak da sunmak ve bilim dergilerine göndermek istiyoruz."

- Dört tohum üzerinde çimlenme deneyleri yapıldı

Takımda görev alan Damla Karaca da proje kapsamında yüksek miktarda su emiciliğine sahip, dünya genelinde yaygın olan kara yosunu ile park ve bahçelerden topladıkları doğu çınarı kozalağını çimlenme destek ünitelerinde kullandıklarını anlattı.

Kara yosunu ile çınar kozalağının su emiciliğini test ettiklerini belirten Karaca, şöyle konuştu:

"Su miktarlarımızı 10 mililitreden başlayıp 30 mililitreye kadar arttırdık. Daha sonrasında yeşil mercimek, kuru fasulye, buğday ve çeltik tohumları üzerinde çimlenme deneyi uyguladık. Sonucunda ise bu biyostimülantların çimlenmeyi destekleme ve dormansiyi (bitki ve tohumların olumsuz çevre koşullarında büyüme ve gelişmeyi geçici olarak durdurması) öne çekme oranlarını belirleyerek çeşitli hesaplamalar yaptık. Bu çalışmanın sonunda topraksız tarımda özellikle kara yosununun yeni bir biyostimülant olarak kullanılmasını ve çimlenmeyi destekleyici bir ürün bazında ticarileştirilmesini hedefledik."

Fatıma Zehra Akıncı ise yarışmada 2 Kasım'da gerçekleşecek Türkiye finalinde sunum yapacaklarını ve bölgesel değerlendirmede yer almak için yarışacaklarını ifade etti.

Mine Çetinkaya da arkadaşlarıyla yaklaşık iki yıldır bu proje üzerinde çalıştıklarını belirterek, TÜBİTAK 2204-B'de bölge beşincisi olduklarını ve özel yarışmalarda da projelerini sunma imkanı bulduklarını söyledi.