Bursa Milletvekili Pala: Nilüfer Çayı temizlenmeden Marmara temizlenemez!

CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, Bursa'nın ana su damarlarından Nilüfer Çayı'nın "bir zamanlar balıkların yaşadığı canlı bir ekosistemken, bugün IV. Sınıf su kalitesine sahip bir atık kanalına dönüşmesinin" halk sağlığını ve Marmara Denizi'ni tehdit ettiğini belirterek, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un yazılı olarak yanıtlaması istemiyle konuyla ilgili kapsamlı bir soru önergesi sundu. Önergede, akademik çalışmalarda ortaya konan kirlilik ölçümlerine değinilerek Keles'teki temiz kaynak noktasıyla karşılaştırıldığında Polisiklik Aromatik Hidrokarbon (PAH) konsantrasyonlarının Gümüştepe'de 2 kat, Hasanağa'da 51 kat, Geçit'te 94 kat ve Karacabey'de 100 kat arttığı vurgulandı; çayın kötü kentleşme, arıtmasız endüstriyel deşarj ve verimsiz arıtma tesisleri nedeniyle "Marmara'daki müsilajın başlıca kaynaklarından biri" hâline geldiği hatırlatıldı.

Nilüfer Çayı'nda Kanser Akıyor

Şubat ayında verilen soru önergesine, aradan geçen sürede halen yanıt verilmediğine dikkat çeken Kayıhan Pala, "Nilüfer Çayı sadece Bursa'nın değil, tüm Marmara Havzası'nın can damarlarından biridir. PAH ve PCB (Poli Klorlu Bifenil) gibi kanserojen kirleticilerin yüz kat artması, köprüden geçerken bile alınan ağır koku, halk sağlığı tehdidinin açık alarmıdır. Bakanlık yıllardır konuşulan bu felaketi raporladı mı, yoksa toplum sağlığını görmezden mi geliyor?" ifadelerini kullandı.

Milletvekili Pala, önergede, Bakanlıktan ilk olarak Nilüfer Çayı kirliliğine dair resmî değerlendirme veya yayımlanmış rapor bulunup bulunmadığını sorgularken, varsa bunların kamuoyuyla paylaşılmasını talep etti. Nilüfer Çayı hakkında bugüne kadar yapılmış çok sayıda bilimsel çalışmanın Bakanlıkça incelenip incelenmediğini soran Pala, "bilim insanları yıllardır verilerini ortaya koyuyor, Bakanlığın bu verileri dikkatle inceleyip gerekli eylemleri hayata geçirmesi gerekiyor" dedi.

Pala, önergede ayrıca, kirlenmenin kaynak bazlı haritasını talep ederek "Atıksu arıtma tesisi olmayan veya arıtmasını çalıştırmayan sanayi tesisleri mi, evsel deşarjlar mı, yoksa kaçak dökümler mi ağır basıyor?" sorusunun yanıtlanmasını istedi. Son beş yılda alınan su numunelerinin kimyasal, biyolojik ve fiziksel analiz sonuçları ile aynı dönemdeki dış ortam hava kalitesi ölçümlerinin kamuoyuna açık biçimde yayımlanması gereğini vurgulayan CHP milletvekili, "Marmara'da yeniden kabaran müsilajın kaynaklarını bu verilerde de aramak gerekir" değerlendirmesinde bulundu.

Önergedeki kritik maddelerden biri, Bakanlığın kendi ölçümlerine göre Nilüfer'in yüzey suyu ve sedimentindeki (suyun dibindeki tortu) PAH ve PCB yoğunluğunun güncel seviyelerinin açıklanması ihtiyacına yapılan vurgu. "Bu veriler şeffafça paylaşılmazsa kirliliğin kanserojen yükü halktan gizlenmiş olur" diyen Pala, Karacabey'e doğru 100 kat artan PAH seviyesinin zaten eşiğin çok üstünde olduğunun altını çizdi.

Kayıhan Pala, çaya atık bırakan tüm sanayi tesislerinin tespit edilip edilmediğini, hangi tesislere hangi denetim ve yaptırımların uygulandığının da netleştirilmesini istedi. "Cezası arıtma maliyetinden düşükse bazı sanayiciler arıtmayı değil, suyu kirletmeyi seçiyor" uyarısında bulundu.

Son olarak, Nilüfer Çayı'nın yeniden temiz akması için Bakanlığın elinde somut bir eylem planı olup olmadığını ve bu planın akademik odalar, bilim insanları, yerel yönetimler, STK'ler ve bölge halkının katılımıyla hazırlanan bir "Acil Eylem Planı"na dönüşüp dönüşmeyeceğini sorgulayan Pala, "Toplumsal katılım olmadan hiçbir temizlik kampanyası sürdürülebilir olmaz." ifadesini kullandı.

"Marmara'yı Kurtarmanın Yolu Nilüfer'i Temizlemekten Geçer"

"Bursa'nın endüstriyel atıkları sadece çayı değil, Marmara Denizi'ni de boğuyor. Marmara'yı kurtarmanın yolu Nilüfer'i temizlemekten geçer. Kalıcı organik kirleticiler, balıktan toprağa gıda zincirini zehirliyor. Bakanlık ya kirletenden hesap sorar ve kirlenmenin önüne geçecek eylemleri hayata geçirir ya da tarih önünde bu sağlık ve çevre katliamı suçunun ortağı olur.