Gölyazı'daki "Simitçi Kale" kazısında ipek atölyesi keşfi

Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ve desteğiyle birbiriyle bağlantılı 3 ada formlu kara parçasından oluşan, Helenistik dönemde tamamen surlarla çevrili antik kentin korunabilmiş sur duvarlarında, bu yıl 4 Temmuz'da başlatılan kazı, Nilüfer Belediyesinin sponsorluğunda sürüyor.

Kazılarda bulunan çok sayıda büyük çivi ve ipek böcekçiliği işliğine dair teknelerin konulduğu bölümlerden yola çıkan arkeologlar, alanın ham ipek atölyesi olarak kullanıldığını tespit etti.

Basit onarım ve konservasyon çalışması yapılıyor

Kazı Başkanı BUÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Şahin, AA muhabirine, Helenistik dönemde 9 metre boyunca çevrili surlardan 4,57 metresinin korunabildiğini, sur duvarlarındaki 7 kuleden de 4'ünün günümüze ulaştığını söyledi.

Alandaki kemerli yapıdaki büyük devşirme blokların ilk defa 2023'ün Aralık ayında düşmesinden sonra hızla gerekli girişimlerde bulunup durumu gerekli kurumlara bildirdiklerini belirten Şahin, kazı ve restorasyonun öncelikli olması gerektiği konusunda karara varıldığını ve protokol yapılarak çalışmalara başlandığını hatırlattı.

Şahin, ilk olarak, halk arasında "Simitçi Kale" olarak tanınan, literatürde de bu şekilde geçen bölgede çalışmalara başladıklarını vurgulayarak, "Kale ve kule ifadeleri, aslında hem literatürde hem de halk arasında biraz karışmış durumda. Aslında sur duvarları arasına yerleştirilmiş, güvenlik amacıyla yapılmış 4 kule bulunuyor. Bu kulelerden biri 'Simitçi Kale' olarak isimlendirilmiş. Muhtemelen bu kemer formlu yapının bir simidi andırmasından kaynaklı öyle bir ifade kullanılmış olabilir. Zaten halk arasında simit fırını olarak daha önce kullanıldığı biliniyor." ifadesini kullandı.

Bölgede önce temizlik çalışması yaptıklarını dile getiren Şahin, şöyle konuştu:

"Yaklaşık 3 kamyon çöp atıldı. Dolayısıyla arka taraftaki teras duvarının mukavemeti azaldığı için alanda ciddi bir basit onarım ve konservasyon çalışması gerekiyordu. Bu konuda da gerekli girişimlerde bulunduk, hem bu teras duvarını hem de kemer formlu yapının olduğu kısımdaki zayıf noktaları tahkim etmeye çalıştık. Bunun için gerekli yerlerde dolgular kullandık, bazı yerlerde de metal dikey taşıyıcı unsurlar koyarak, yapının geçici olarak basit onarımını gerçekleştirdik. Aralarda derzler tamamlanıyor. Çalışmalarımız devam ediyor."

"Gölyazı, çok yakın bir geçmişe kadar ipek böcekçiliğinde oldukça etkin"

Kent surlarının en erken dönemde oluşumunun milattan önce 4. yüzyılın son çeyreğine tarihlendirildiği bilgisini veren Şahin, süreç içinde yapının farklı kullanımları olduğunu belirlediklerini söyledi.

Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tespit ettiğimiz en önemli şey, arkeolojik buluntulardan yola çıkarak, geç dönemde (19. yüzyılın ilk yarısı) alanın bir ipek böcekçiliği işliği olarak tanımlanmasını uygun gördük. Detaylı çalışmalar, alanın bilimsel açıdan daha yeterli bir şekilde tanıtılmasını sağlayacaktır ama buluntuların bu yönde bizi yönlendirdiği açık şu an için. Yoğun miktarda mıh buluntuları, ipek böcekçiliği işliğine dair teknelerin konulduğu alanlar ve birtakım buluntular, bizi bu yöne yönlendirdi. Kentin zaten geçmişinde, uzun süre ipek böcekçiliği yapıldığını biliyoruz. Bu bölge, yani Gölyazı, çok yakın bir geçmişe kadar ipek böcekçiliğinde oldukça etkin ve bu işin ticaretini yapan bir nokta olarak tanımlanabilir."

Prof. Dr. Şahin, basit onarım ve konservasyon işinin 28 Kasım'a kadar tamamlanacağını, onarımdan sonra büyük bir restorasyon projesi planladıklarını da sözlerine ekledi.