HIV tedavisinde çığır açacak adım

SAĞLIK, 05 Haziran 2025 Perşembe, 10:40

Bilim insanları, HIV'i beyaz kan hücreleri içinde görünür kılabilen bir yöntem geliştirdi.

Avustralya'nın Melbourne kentinde bir araştırma ekibi, HIV tedavisi konusunda önemli bir ilerleme kaydetti. Bilim insanlarının araştırması, virüsü beyaz kan hücreleri içinde görünür kılmanın yollarını ortaya koydu. Bu, vücudun tamamen HIV'den arındırılmasına giden yolu açabilir.

The Guardian gazetesinin haberine göre, virüsün bazı beyaz kan hücrelerinin içinde gizlenebiliyor olması, hastalığa tedavi arayan bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biriydi. Bu, virüsün insan vücudunda bir "rezervinin" olduğu, bununla ne bağışıklık sisteminin ne ilaçların başa çıkabildiği anlamına geliyordu.

Melbourne'deki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü'nden araştırmacılar, virüsü görünür hale getirmenin bir yolunu buldu. Bu, virüsün vücuttan tamamen atılabileceği anlamına geliyor.

mRNA TEMELLİ YÖNTEM

Söz konusu yönetim temelinde, Moderna ve Pfizer/BioNTech'in Covid-19 aşılarında da kullanılan mRNA teknolojisi bulunuyor.

"Nature Communications" isimli dergide yayınlanan makaleye göre, araştırmacılar, mRNA'nın HIV'in gizlendiği hücrelerin içine konulabileceğini ortaya koydu. Bu yöntemle, mRNA, özel olarak oluşturulmuş küçük bir yağ balonunun içinde hücrelere yerleştirilebiliyor. Bunun ardından mRNA hücrelere virüsü ortaya çıkarma talimatı veriyor.

YENİ TİP LNP GELİŞTİRİLDİ

Dünya çapında yaklaşık 40 milyon kişinin HIV ile yaşadığı biliniyor. Bu kişilerin virüsü baskılamak, semptom göstermemek ya da virüsü yaymamak adına ömürleri boyunca ilaç kullanması gerekiyor. Pek çok insan için ölümcül olan HIV sebebiyle 2023 yılında her dakika bir kişi hayatını kaybetmişti.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Paula Cevaal, HIV'e konaklık eden beyaz kan hücresi türüne mRNA eklemenin daha önce imkansız olduğunun düşünüldüğünü anlattı. Çünkü bu hücreler "LNP" olarak da bilinen lipid nanopartikülleri, yani yağ baloncuklarını almıyordu.

Ekip, bu hücrelerin kabul edebileceği yeni tip bir LNP geliştirmeyi başardı. Buna "LNP X" adı verildi. Dr. Cevaal, "Umudumuz, yeni nanopartikül tasarımının HIV tedavisine giden yeni bir yol olabileceği" dedi.

"SONUÇLAR İNANAMAYACAĞIMIZ KADAR GÜZELDİ"

Bir meslektaşları test sonuçlarını laboratuvarın haftalık toplantısında sunduğunda bunların "gerçek olamayacak kadar güzel göründüğünü" anlatan Dr. Cevaal, söz konusu bilim insanını testi tekrarlamak için laboratuvara geri gönderdiklerini, bir hafta sonra en az o kadar iyi test sonuçlarıyla geri geldiğini belirtti. Cevaal, "Yani, buna inanmamız gerekiyordu. Ve elbette o zamandan bu yana pek çok kez bunu yineledik" diye konuştu.

Öte yandan, virüsün ortaya çıkarılmasının vücudun bağışıklık sisteminin onunla başa çıkmasına izin verip vermeyeceğini ya da HIV'i vücuttan atmak için diğer tedavilerle birlikte başka teknolojilere ihtiyaç olup olmayacağını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekecek.

Söz konusu araştırma, laboratuvada, HIV hastalarının bağışladığı hücreler üzerinde yapıldı. Bu teknolojiyi hastaları tedavi etmek için kullanmanın önünde ise uzun bir yol bulunuyor. Bunun yanı sıra, bu yöntem insanlar üzerinde denenmeden önce hayvanlar üzerinde de testlerin yapılması gerekiyor.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Michael Roche da bu yöntemin sadece HIV için değil, ilgili beyaz kan hücrelerinin dahlinin olduğu kanser gibi başka hastalıkların tedavisinde de kullanılabileceğine işaret etti.