Mimarlar Odası Bursa Şubesi: Yangınlar doğal olay değil, afet yönetimindeki eksikliktir

Mimarlar Odası Bursa Şubesi'nin açıklaması şöyle:

"Son yıllarda ülkemizde ve dünyada artan sıcaklıklar, kuraklık ve iklim krizinin etkileriyle birlikte yangın riski her zamankinden daha yüksek hale gelmiştir. Özellikle ormanlık alanlarda, sanayi bölgelerinde ve plansız kentleşmenin yoğun olduğu alanlarda çıkan yangınlar, gerekli önlemler alınmadığı takdirde büyük can ve mal kayıplarına, geri dönüşü olmayan doğa ve kent tahribatlarına neden olmaktadır.

Mimarlar Odası Bursa Şubesi olarak, yalnızca mimarlık mesleğinin icrası ile değil, aynı zamanda kamu yararına yönelik çevre, kent ve yapılaşma politikalarıyla da ilgilenmeyi mesleki sorumluluğumuzun bir parçası olarak görüyoruz. Bu sorumlulukla, özellikle Bursa'da son dönemde yaşanan orman, fabrika ve otel yangınlarına dikkat çekiyor ve kentimizde yangınların afete dönüşme riskinin göz ardı edilmemesi gerektiğini kamuoyuyla paylaşıyoruz.

Bursa'daki Yangınlar Alarm Veriyor

Son aylarda Bursa'da yaşanan yangınlar, riskin ne kadar yakınımızda olduğunu gösterdi.

Ormanlık alanlarda meydana gelen yangınlar, yalnızca doğayı değil, kent dokusunu da tehdit eder hale gelmiştir. Yanı sıra şehrin ortasında uygunsuz koşullarda işletilen atölyeler ve tarım alanlarında tamamen kaçak üretilmiş ve yine kaçak olarak faaliyetlerine devam eden fabrikalarda çıkan yangınlar, sanayi yapılaşmalarında yangın güvenliğinin yeterince dikkate alınmadığını ve ciddi denetim eksikliklerinin bulunduğunu göstermektedir.

Önce Kartalkaya' da akabinde Uludağ' da yaşanan otel yangınları ise, kamusal kullanıma açık yapıların yangın güvenliği açısından büyük zafiyet taşıdığını, tahliye ve müdahale senaryolarının çoğunlukla kâğıt üzerinde kaldığını ortaya koymuştur.

Tüm bu yangınlar bize bir gerçeği açıkça hatırlatmaktadır: Yangınlar artık sadece doğayla sınırlı değil; kent merkezinde, yaşam alanlarımızda ve üretim alanlarımızda büyük afet riskine dönüşebilmektedir.

Kentleşme Süreçleri Yangın Riskini Artırıyor

Plansız ve denetimsiz kentleşme, yangın riski açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bursa'da son yıllarda hız kazanan yapılaşma baskısı; orman alanlarına, tarım arazilerine ve doğal sit alanlarına yakın bölgelerde kontrolsüz inşaat faaliyetlerini beraberinde getirmiştir. Bu bölgelerde koruma zonlarının, acil tahliye yollarının ve altyapı hazırlıklarının olmaması, yangınların hızla yayılmasına neden olmaktadır.

Yapı Tasarımı ve Malzeme Seçimi Hayati Öneme Sahiptir

Mimarlık pratiği içinde yangına dayanıklı yapı malzemelerinin kullanımı, yangın güvenliği standartlarına uygun tasarım yapılması ve yapıların bulunduğu çevre ile ilişkili olarak risk analizlerinin yapılması bir zorunluluktur. Ancak mevcut uygulamalar, bu kriterlerden uzak, maliyet odaklı ve denetimsiz yapılaşmaları beraberinde getirmektedir. Bu durum, yangınların yalnızca doğal alanlarda değil, kent merkezinde dahi afete dönüşmesine neden olmaktadır.

İklim Krizi ile Artan Riskler

Küresel iklim değişikliği, yangın sezonlarının uzamasına ve yangınlara zemin hazırlayan koşulların yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Bursa gibi iklimsel geçiş bölgelerinde, bu risk daha da çeşitlenmektedir. Artan sıcaklıklar, düşük nem ve insan kaynaklı ihmaller birleştiğinde, yangınların kentlerimizin içinde veya yakınında çıkması kaçınılmaz hale gelmektedir.

Yangınlar Doğal Olay Değil, Afet Yönetimindeki Eksikliktir

Yangınlar doğanın bir gerçeği olabilir; ancak bu olayların afete dönüşmesi, insan eliyle yapılan hataların ve eksiklerin bir sonucudur. Uygun planlama, doğru yapılaşma, etkili denetim ve kamu bilinci ile bu yangınların büyümesinin ve can kayıplarına yol açmasının önüne geçmek mümkündür. Bursa'da yaşanan son olaylar, bu önlemlerin hâlâ yeterince alınmadığını acı bir şekilde göstermektedir.

Çağrımızdır;

*Yangına dayanıklı kentler ve yapılar için mimarlık mesleğinin gerekliliklerine uygun planlama ve tasarım süreçleri uygulanmalıdır.

*Kentleşme politikalarında doğal alanların korunması, risk analizlerine dayalı yapılaşma ve afet odaklı planlama öncelikli hale getirilmelidir.

*Sanayi yapıları, oteller, kamuya açık yapılar yangın güvenliği açısından yeniden gözden geçirilmeli, eksiklikler hızla giderilmelidir.

*Mevcut yapı stokunun yangın güvenliği açısından denetlenmesi ve gerektiğinde güçlendirilmesi sağlanmalıdır.

*Kamu denetimi ve teknik yeterlilik, sadece formaliteye indirgenmemeli, gerçekçi ve bağımsız denetim mekanizmaları kurulmalıdır.

*Meslek odaları ve uzman kuruluşlar, karar süreçlerine dâhil edilmelidir.

Sonuç Olarak: Yangınların bir doğa olayı olmaktan çıkıp büyük afetlere dönüşmesini engellemek hepimizin sorumluluğudur. Bursa'da yaşanan orman, sanayi ve otel yangınları bize bu gerçeği tekrar tekrar hatırlatmıştır. Mimarlar Odası Bursa Şubesi olarak bilimsel, teknik ve kamusal çıkarları gözeten bir yaklaşımla, daha güvenli, sağlıklı ve yaşanabilir kentler için mücadelemizi sürdüreceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz.