Motokuryelere paket baskısı, Azrail ile yarışıyorlar

Türkiye'de toplam 1.5 milyon motosiklet sürücüsü "kurye" olarak yollarda boy gösteriyor. Çalışma şartları nedeniyle trafik kurallarını hiçe sayan kuryeler, zamanla yarışırken ölümlü kazalara karışıyorlar. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı raporuna göre, son 9 ayda meydana gelen trafik kazalarının yüzde 53'üne motosikletli kuryeler karıştı. Bu tablonun en büyük nedeni ise kuryelerin mevcut çalışma şartları. Esnaf kurye adı verilen sistemde kuryeler, hizmet vereceği şirket ile karşılıklı anlaşılıp iş sözleşmesi imzalıyor. Ancak e-ticaret veya yeme, içme sektöründe hizmet veren kuryeler için bonus sistemi geçerli. Özetle bir kurye, ne kadar çok paket taşırsa, o kadar çok kazanıyor. Ancak daha çok paket taşımak, daha çok kural ihlali anlamına geliyor. İstanbul'un neredeyse her noktasında ev ve iş yerlerine yemek servisi yapan kuryelerin, en yoğun olduğu ve en çok trafik ihlali yaşanan yerlerinde başında ise Kadıköy, Beşiktaş, Şişli, Bakırköy, Sarıyer, Beyoğlu, Üsküdar çevresi geliyor.

ÖLÜME SÜRÜKLÜYOR

HaberGlobal'e konuşan, Ankara Kuryeler Esnaf Odası Başkanı Ramazan Akpınar, trafikteki olumsuz tablonun en büyük nedeninin, e-ticaret firmalarının kuryeleri esnaf kurye modeliyle çalıştırmasından kaynaklandığını belirtirken, "Daha fazla kazanç vaadiyle kuryeler uzun çalışma sürelerine zorlanmakta, uykusuz, yorgun ve halsiz bir şekilde trafikte çalıştırılmaktadır. Bu durum, kuryelerin trafik kurallarını ihlal etmesine ve kazalara karışmasına sebep oluyor. Ne yazık ki bu sistem, kuryelerin ölüme sürüklenmesi anlamına geliyor. Kâğıt üzerinde bize 'esnaf kurye' diyorlar, ancak sahada durum bambaşka" dedi.

SİSTEM DEĞİŞMELİ

Akpınar, esnaf kuryelerin sorunlarını ise şöyle sıralarken, mevcut sistmein mutlaka değiştirilmesi gerektiğini de söylüyor: "Esnaf statümüz yok, ekipmanlarımızı, yemek, yakıt masraflarımızı, vergilerimizi kendimiz ödüyoruz. Paket başı sistemle daha fazla çalışmaya, daha fazla risk almaya zorlanıyoruz. Reklamlı çantalar, montlar, kasklar zorla satılıyor, ücretsiz şekilde reklamlarını yaptırıyorlar."

BU RİSKE DEĞMİYOR

"Gerçek usul vergi değil, hasılat esasına göre vergilendirme sistemi uygulanmalı. Birden fazla firma ile çalışabilme hakkımız tanınmalı. Hayatımız her an ölümle burun buruna geliyoruz ve kazançlarımız bu riski almaya değmiyor. Az tehlikeli sınıftan çok tehlikeli sınıfa geçmek istiyoruz. Paket başı ödeme sistemi, daha fazla kazanç için daha fazla risk almamıza sebep oluyor. Hızla çalışmaya zorlanıyoruz, hayatlarımız tehlikede."

HİNDİSTAN GİBİ OLACAĞIZ

Güvenli Sürüş Eğitmeni Mert İntepe ise pandemide büyüyen "online sipariş" platformlarının gençler arasında para kazanmanın kolay yolu olarak görüldüğünü belirtti. Trafikte çoğu zaman ehliyetsiz, kasksız, kurallara uymayan kuryelerin boy gösterdiğini anlatan İntepe, "En kısa sürede ürünü yetiştirmek isteyenler adeta azrail ile yarışıyorlar" diye konuştu.

İntepe, yeni kurallar getirilmesi; kuryelerin dinlenme, çalışma saatlerinin düzenlenmesi çağrısında bulunarak, "Motorlar için park alanları yok. Yetkililerin denetimleri sıklaştırması ve yaptırım uygulaması şart aksi halde Hindistan ve Pakistan olma yolunda hızla ilerliyoruz" ifadelerini kullandı.

GÜNDE 300 KAZA

Kurye Hakları Derneği Başkanı Mesut Çeki de kazaların arttığına dikkat çekerek, "Trafikten kaçış, zamandan tasarruf motoru cazip hale getirdi ancak kazalar da arttı. Son aylarda ortalama motosiklet kaza sayısı 9 binin üzerine çıktı. Bu da günde 300 motosiklet kazası yapıyor. Her ay en az 100 bin motosiklet trafiğe dahil oluyor. Motorcular için yeni şeritler yapılmalı. Esnaf kurye modeli yerine sosyal hakların sağlandığı, çalışma koşullarının iyileştirildiği sisteme geçilmeli."