Siyaset Uzmanı: "Hedef enerji yatakları" Suriye'deki 'Kilit Taşı' İngiltere
GÜNDEM, 04 Ocak 2025 Cumartesi, 09:30Suriye'de Esad ve Baas rejiminin devrilmesinden sonra oluşan yeni denklem ile yakın gelecekteki olasılıklar merak konusu. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün, haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamada, Suriye ve Orta Doğu'daki kilit devletin İngiltere olduğunu belirtirken, çarpıcı açıklamalarda bulundu. Öğün, söyleşimizin ilk gününde Orta Doğu denklemindeki İngiliz planlarını masaya yatırırken, Hindistan'dan Hayfa Limanı'na uzanması planlanan enerji koridoruna da dikkat çekti.
-Siz ısrarla İngiltere ve İngiliz devlet aklının sahadaki oyun kurucu gücüne dikkat çekiyorsunuz. İngilizlerin Suriye ve Orta Doğu'daki planlarından neyi anlamamız gerekiyor?
"Sahadaki yüklenici ABD olsa da tasarım büyük ölçüde İngilizlere ait. Ancak tasarım sahaya indiğinde zaman zaman yol kazaları olabiliyor. Yüklenici devlet, çok defa sınırları aşarken, kendi çıkarları doğrultusunda tasarım dışında da hareket edebiliyor. İngiltere, Orta Doğu'ya bir Pax Britanica getirmek istiyor ve Suriye bu sürecin kilit taşı. İngilizler; Rusya'yı devre dışı bırakarak, Avrupa'yı 'Orta Doğu ve Doğu Akdeniz' enerji kaynaklarına mahkum etmek istiyor. Yatışmış bir İsrail ile Hindistan'ı kavuşturmak, sakinlemiş bir Suriye, Irak, Körfez ile Türkiye'yi birleştiren Kalkınma Yolunu ve benzerlerini bir an evvel işlerliğe kavuşturmak istiyorlar. Pax Britanica, Farsları oyun dışına iterek İbrani, Arap ve Türk dünyası arasında bir kaynaşma sağlamak arzusunda."
(Öğün: "İngiltere'nin Orta Doğu, Afrika ve Asya'daki etki alanını hafife almamak gerekiyor. Siyasi ve stratejik akıl dendiğinde İngiliz istihbarat örgütü MI6, diğer tüm istihbarat yapılarının önünde gelir.")
-İngilizlerin Orta Doğu'daki plan ve hedefleri neler?
Prof. Dr. Öğün: "Ortadoğu, petrol yataklarından dolayı İngiltere için en kritik coğrafyalardan biri. İngilizler, bu bölgedeki hakimiyetlerinden asla vazgeçmek istemezler. 1.Dünya Savaşında, en büyük oyunu Fransızlara oynayarak, tüm petrol bölgelerini ele geçirdiler. İngilizler, Orta Doğu'ya her anlamda vakıftır. Bölgedeki inançları dilleri, kültürel yaşamı, yer altı servetlerini çok iyi bilirler. ABD'liler gibi sadece datayla çalışmazlar. Ancak Orta Doğu'da İsrail diye bir derin sorun var. Bu sorun apse yapmaya, etrafa bulaşmaya başladı. İngiliz devlet aklının, bölgede kurmak istediği Pax Britanica ile İsrail'in yayılmacı, vahşi politikaları örtüşmüyor."
-Sahnedeki asıl güç ABD olarak telaffuz edilirken, siz İngiltere'nin en önemli oyun kurucu olduğunu söylüyorsunuz. İngiltere'nin böyle bir gücü var mı?
Prof. Dr. Öğün: "Bugünkü dünyada top, tüfek ikinci derece önemli. Eskiden ordular karşı karşıya gelir, güçlü olan kazanırdı. Günümüzdeki savaşlar öncelikle enformasyon, bilgi ve istihbarat üzerinden işliyor. Kaba güç son basamakta devreye giriyor. İngiliz donanmasının çürüdüğü, kurumlarının bozulduğu, iç yapısının dejenere olduğu gibi söylemlere aldanmamak gerekir. Devleti; devlet yapan diplomasi, istihbarat ve askeriyedir. İngilizler, bu anlamda her zaman çok etkili bir oyun kurucudur."
(Prof. Dr. Öğün: "Günümüzde; Türkiye'nin dış politik hamle ve siyaseti; ağırlıklı olarak İngiltere'nin genel çizgilerini takip ediyor. Kamuoyunda sürekli Katar'dan bahsediliyor. 'Katar demek' İngiltere demektir. Katar'ın ne yaptığına bakalım, sonra Türkiye ile Katar'ın ne yatığına. Dış politikanın İngiliz siyasetine nasıl eklendiğini daha iyi anlayabiliriz.")
-Sözünü ettiğiniz İngiliz devlet aklından neyi kast ediyorsunuz?
Prof. Dr. Öğün: "İngiliz devlet aklı, halen dünyayı büyük ölçüde yöneten akıldır. Meseleye komplolar üzerinden değil; kurumsal bakmalıyız. 'Kraliçe semboliktir, Lordlar Kamarasının hükmü yoktur" şeklindeki söylemler gerçeği yansıtmaz. İşler, 'Avam Kamarası'nda biter ancak doktrin 'Lordlar Kamarası' ve Buckingham Sarayı üretilir. İngiltere'de iktidarlar değişse de, devlet politikası ve stratejiler kesintisiz devam eder."
-Az önce İngilizlerin 'Yatışmış İsrail' istediğini söylediniz. Bunu biraz açmanızı isteyeceğim.
Prof. Dr. Öğün: "İngiltere, Orta Doğu'daki gerilimlerin sona ermesinden yana. Bölgedeki enerji hatlarının Avrupa'ya taşınması İngilizlerin öncelikli planı. İngiltere bir yandan da eski Baharat Yolunu kontrol etmek istiyor. Önce Çin ile yakınlaşma sürecini denediler ancak Hong Kong meselesinden sonra yeni partner Hindistan oldu. Ancak Hindistan çok tanrılı bir geleneğe sahip olduğundan, çok yönlü politikalar üretebiliyor. Hindistan bir yandan Brics'te; Çin ve Rusya ile beraber hareket ederken, bir yandan da 'Brics, anti-batı' olmamalı diyebiliyor. Hindistan'ın Orta Doğu'ya eklemlenmesi stratejisinde Hayfa Limanı ise kilit konumda. Hafya Limanı aynı zamanda Doğu Akdeniz'deki enerji yataklarına açılan bir kapı durumunda."
YARIN: Türkiye'yi bekleyen riskler neler? Yeni fay hatları neden Kıbrıs, İran, Libya ve Kafkaslar?
GÜNDEM 04 Ocak 2025 Cumartesi, 09:30
Yorumlar
Öne Çıkanlar
Diğer Haberler