Sokak hayvanları kanunu: 'Bu kanun katliamlara neden olur'

Pelin Akdemir

Bursa Barosu, Bursa Kent Konseyi, Osmangazi ve Nilüfer Kent Konseyi Hayvan Hakları Komisyonları, Bursa Kent Meydanı'nda sokak hayvanlarının toplatılma kararına karşı protesto eylemi gerçekleştirdi.

Bugün saat 12.30'da gerçekleştirilen basın açıklamasını topluluk adına Bursa Barosu Hayvan Hakları Komisyonu Başkanı Ülker Şahverdi, okudu.

Ülkemizde 2004 yılında yürürlüğe giren 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, "yakala, kısırlaştır, aşıla, yerine bırak" prensibini esas alarak sahipsiz hayvanların popülasyonunu insani yöntemlerle kontrol altına almayı hedeflediğini ancak Ağustos 2024'te 7527 sayılı "Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile bu temel prensibin ortadan kaldırıldığını, yerine "yakala, kısırlaştır, tut, sahiplendir" şeklinde uygulamanın getirildiğini söyleyen Şahverdi, "Ortadan kaldırılmasını istediğimiz bu kanun ile kanundan daha beter maddeler içeren yönetmelik düzenlemesi, uygulamada birçok belirsizlik ve çelişki barındırmakla birlikte katliamlara neden olacaktır" dedi.

'2 MİLYON SAHİPSİZ KÖPEK YAŞIYOR'

Türkiye'de kapasitesi yalnızca 105 bin olan 355 barınak bulunduğunu, sokaklarda halen en az 2 milyon sahipsiz köpek yaşadığı bilgisini paylaşan Şahverdi, açıklamasını şöyle sürdürdü:

"Bizler, sahipsiz sokak hayvanı sorununun çözümü adına tüm ülkede kapsamlı bir kısırlaştırma politikası uygulanmasını ve sahiplendirme seferberliğini beklerken, yeni yasa gereği tüm sahipsiz hayvanların bakımevlerinde hayatları boyunca hapsedilmesi öngörülmüştür.

Daha önce de defalarca getirilen ancak son günü sürekli uzatılan, nüfusu 25 binin üzerinde olan tüm belediyelerin bakımevi yapma zorunluluğu bulunmakta ise de bugüne dek bu zorunluluğu yerine getirebilen belediye sayısı oldukça azdır. Kaldı ki barınak kapasiteleri göz önüne alındığında, sokaklarda sahipsiz köpek kalmamalı talimatı sonrası, barınağı olmayan veya dolu olan yerlerde köpeklerin akıbetinin ne olacağı sorusunu doğurmaktadır."

Mevcut düzenlemeler ile hayvan sahiplenmenin zorlaştığına dikkat çeken Şahverdi, "Komşuların izni, sahiplenme sayı sınırlaması gibi bir çok madde, hayvan sahiplenmek isteyenleri olumsuz etkilemektedir. Bu şartlar altında sahiplendirme teşvik edilmemekte, adeta engellenmektedir. Daha önce mahallelerde hayvanların bakım ve beslenmesini organize eden Yerel Hayvan Koruma Görevliliği tamamen kaldırılmış, hatta mevcut görevli kartlarının bile iadesi istenmiştir" dedi.

Baktığı köpeklerine belediye tarafından el konulduğunda geri almak isteyen 82 yaşındaki Necla Teyze olarak bilinen Ülker Güleryüz'ün sosyal medyada hedef gösterilmesinin ardından, kaldığı barakada çıkan yangında hayvanlarıyla birlikte hayatını şüpheli bir şekilde kaybettiğini hatırlatan Şahverdi, "Geçtiğimiz hafta Konya'da gerçekleşen ve sokak köpeklerinin saldırısı sonrası olduğu iddia edilen Rana bebeğin ölümü de, olayın üstünün örtülmeye çalışılması, ortada bir istismar olup olmadığı sorgulanmadan örtülmeye çalışılmıştır. Bu gibi gerçek olup olmadığı şüpheli bahaneler ile yüzlerce köpeğin yol ortasında kurşunlanarak öldürülmesi, belki de binlercesinin gözden uzak yerlerde katledilmesi büyük bir vahşete neden olmaktadır. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın açıklamasına göre, büyükşehirlerin il ve ilçe belediyeleri ile İl Özel İdareleri'nin yaptıkları uygulamaları denetlemek üzere 39 mülkiye başmüfettişi görevlendirilmiştir. Ancak sahipsiz hayvanların korunması için ayrılan bütçenin yetersizliği ortadayken, belediyelerden nasıl bir çözüm beklenmektedir?" diye konuştu.

Henüz hayvan bakımevi bulunmayan veya kapasitesi yetersiz olan belediyelerin sokak hayvanlarını toplama kararı alması ve uygulaması, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nun 14. ve 28/A maddelerine göre suç teşkil ettiğini dile getiren Şahverdi,

"5199 Sayılı Kanun'un 14. Maddesi'ne göre; Hayvanları aç ve susuz bırakmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak, işkenceye maruz bırakmak yasaktır. 5199 Sayılı Kanun'un 28/A Maddesi'ne göre ise; Bu yasaklara uymayanlar hakkında idari para cezası ve gerektiğinde hapis cezası uygulanır. Bu nedenle, henüz barınak yapmamış veya yeterli kapasitesi olmayan belediyelerin hayvanları toplaması açık bir suçtur. Bu kararı verenler ve uygulayanlar, hukuki ve cezai sorumluluk altına girmektedir" bilgisini paylaştı.

'HAYVAN TİCARETİNİ ENGELLEYİN'

Şahverdi, taleplerini şöyle sıraladı:

"Hayvan haklarını ihlal eden kararların iptali için herkesi dilekçe vermeye ve hukuki girişimlerde bulunmaya çağırıyoruz. Sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrol altına alınması için, yalnızca sokaktaki hayvanlara yönelik önlemler değil, aynı zamanda bu sorunun asıl kaynağı olan hayvan ticareti, merdiven altı üretim tesislerinin önüne geçilmesi, kısırlaştırma seferberliği gerektiği dikkate alınmalıdır. Tüm dünyada başarıyla uygulanan kısırlaştırma seferberliği, ülkemizde de bir an önce başlatılmalı ve sahiplendirmeyi teşvik eden düzenlemeler getirilmelidir. Basının hayvanlar hakkında kullandığı dil değiştirilmeli, hayvana karşı işlenen suçlar ağırlaştırılmalı ve hayvan hakları konusunda toplumsal bilinç artırılmalıdır. Özellikle çocuklar başta olmak üzere, tüm bireyler için hayvan hakları temelli eğitim çalışmalarına derhal başlanmalıdır."