Tekstil ve hazır giyim sektöründe kriz: 6 ayda 3 binden fazla şirket kapandı, 56 bin kişi işsiz kaldı

Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden tekstil ve hazır giyim sektörlerinde 2023 yılında başlayan kapanma ve istihdam kaybı, 2025'in ilk yarısında daha da derinleşti. Her iki sektörde kapanma ve işten çıkarmalara daralan ihracat da eşlik etti. Sosyal Sigortalar Kurumu verilerine göre, geçen yıl aralık ayında 59 bin 101 olan tekstil ve hazır giyim sektörlerinde faaliyet gösteren şirket sayısı bu yılın ilk yarısında 55 bin 803'e geriledi. Yalnızca altı ayda 3 bin 298 firma faaliyetine son verdi. İstihdam tarafında ise tablo daha da çarpıcı: 2024 sonunda 959 bin 395 kişi olan çalışan sayısı, Haziran 2025 itibarıyla 903 bin 555'e düştü. Yani 6 ayda 55 bin 840 kişi sektörden ayrıldı. Geçen yıl aynı dönemde kapanan şirket sayısı bin 536, istihdam kaybı ise 41 bin 381 seviyesindeydi. Bu yıl rakamlar, şirket kapanışlarının geçen yılın ilk yarısına göre 2 katı aştığını, istihdam kaybının ise yüzde 35 yükseldiğini ortaya koyuyor. Yalnızca haziran ayında bile 868 şirket kepenk indirdi, 9 bin 936 kişi işsiz kaldı. Üstelik tüm bu gelişmeler, hükümetin çalışan başına 2.500 TL tutarında verdiği desteğe rağmen yaşandı.

İhracatta düşüş eğilimi sürüyor

Şirket kapanışları ve istihdam kaybı, ihracat performansındaki daralmayla paralel ilerliyor. Türkiye'nin hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2025 Ocak- Temmuz döneminde yüzde 6,2 düşerek 9,7 milyar dolara geriledi. Son 12 ayda da ihracat yüzde 4,3 oranında daraldı. Ana pazar olan Avrupa Birliği'nde meydana gelen düşüş belirleyici oldu. Dünya ticareti yüzde 6 büyürken, Türkiye ihracatında yüzde 6,5'lik bir küçülme hâlâ devam ediyor. Geleneksel pazar olan Avrupa Birliği ithalatında yüzde 12'lik bir büyüme gerçekleştirirken Türkiye büyüyen pazarlarda küçülmeye devam etti. Yani Türkiye'nin pazar payı gitgide küçülüyor. Zira AB'ye ihracat genel ortalamanın üzerinde bir oran olan yüzde 6,8 düştü, eski Doğu Bloku ülkelerine satışlar ise yüzde 16,8 geriledi. Ülke bazında bakıldığında; Almanya'ya ihracat yüzde 3,8, Hollanda'ya yüzde 7, İspanya'ya yüzde 10,9, İngiltere'ye yüzde 4,4, Fransa'ya yüzde 2, İtalya'ya yüzde 1,6 ve Polonya'ya da ihracat yüzde 13,7 geriledi.

Tekstilden rakip ülkelere ihracat artışı

2025 Ocak-Temmuz döneminde tekstil ve hammaddeleri ihracatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 düşüşle 6,6 milyar dolara geriledi. Yılın ilk yedi ayında özellikle iplik ihracatında yüzde 8,7 ve örme kumaş ihracatında da yüzde 1,3 kayıplar yaşanırken, ev tekstili yüzde 12,1 ve elyaf yüzde 19,8 arttı. Temmuz ayında ise tekstil ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,7 daraldı. Tekstilde ülke bazında bakıldığında ABD'ye yüzde 4,8, Almanya'ya yüzde 2,3 ve İspanya'ya yüzde 2,7 daralan ihracat, Mısır'a yüzde 13,7, Fas'a yüzde 23,6 artış kaydetti. Ocak- Temmuz toplamında miktar bazında ise İtalya yüzde 40,7 ve Pakistan'a yüzde 89,7 gibi yüksek oranlı artış öne çıktı. İki sektörde kapasite kullanım oranlarında da gerileme yaşandı. Ağustosta tekstil sektöründe kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre yüzde 69,4'ten yüzde 68,5'e düşerken, hazır giyimde ise yüzde 74,5'ten yüzde 74,4'e düştü.

İthalat artış trendinde

Türkiye üretiminde yüksek maliyetler ile daralma yaşanırken ithalat cephesinde artış devam etti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre bu yılın ocak-temmuz döneminde 60- 61-62 ve 63 fasılda gruplanan hazır giyim ve konfeksiyon sektörü ithalatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 18 artışla 2 milyar 755 milyon dolara yükseldi. Bu yılın 5 milyar doların üstünde bir ithalat rakamı ile kapanması bekleniyor. Söz konusu ithalatta belirleyici ülkelerden biri de Mısır olmaya devam etti. Türkiye'den ülkeye taşınan yatırımlar ve yine Türkiye'den ülkeye yapılan tekstil ihracatının etkisi ile Mısır'dan yapılan hazır giyim ve konfeksiyon ithalatı geçen yıl ocak-temmuz arasında 150 milyon dolar iken bu rakam bu yıl aynı dönemde yüzde 78 artışla 268 milyon dolara yükseldi.

Pazar payı yüzde 3'ün altına inmek üzere

Sektörde kısa vadede bir toparlanma beklentisi de zayıf. Avrupa pazarında yılın ikinci yarısında dahi talepte kayda değer bir canlanma öngörülmüyor. Aksine, maliyet-fiyat makasının daraldığı ve rekabet baskısının arttığı bir dönemin devam etmesi bekleniyor. Uzun vadede çıkış için desteklerin artması, katma değerli ürünlere yönelim, verimlilik artışı ve yeşil dönüşüm şart olsa da, mevcut koşullar altında firmaların bu yatırımları yapabilecek finansal gücü bulması giderek zorlaşıyor. Zira sektörde karlılıklar negatife döndü ve son iki yıldır yüzde 5 civarı zararla ayakta kalmaya çalışıyor. Bu da çok ciddi miktarda öz kaynak yetersizliği olduğunu gösteriyor. Sektör temsilcileri, özellikle hazır giyim sektöründe iki önemli riskin dünya ihracatındaki payın ilk kez yüzde 3'ün altına inmesi ve geleneksel pazar olan Avrupa Birliği'ndeki payın da yüzde 5'in altına inmesi olarak gösteriyor.