Türkiye'de işsizlik oranı AB ortalamasının üç katı

Ekonominin durgunluğa girmesiyle resmi işsizlik rakamlarında da artış yaşanmaya başladı. TÜİK'in Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ilişkin işgücü istatistiklerine göre işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 106 bin kişi artarak 3 milyon 34 bin olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı yüzde 8,6 seviyesinde gerçekleşti.

İşsizler yanında, iş aramadığı halde çalışma isteğini belirtenleri, tam zamanlı çalışmak istediği halde eksik çalışanları da içeren atıl işgücü oranı yüzde 32,9'a ulaştı.

SANAYİDE KAN KAYBI

İstihdam edilenlerin sayısı ise bir önceki çeyreğe göre 41 bin kişi azalarak 32 milyon 435 bin kişiye, istihdam oranı yüzde 48,9 düzeyine geriledi. Sektörlere göre bakıldığında istihdam kaybının en yoğun yaşandığı sektör sanayi sektörü olarak öne çıktı. Önceki çeyreğe göre sanayide istihdam 156 bin kişi azaldı. Tarım sektöründe istihdam edilenlerin sayısı ise 95 bin kişi azaldı. İstihdamın yüzde 58,9'u hizmet sektöründe yer aldı.

6,5 MİLYON GENÇ BOŞTA

Ne eğitimde ne istihdamda olan gençler, işgücü piyasasının en kırılgan ve görünmez kesimini oluşturuyor. TÜİK'in verilerine göre 15-34 yaş grubunda 24 milyon 134 bin genç bulunuyor. Bu gençlerin yüzde 27'si ise ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Sayıları 6 milyon 507 bin kişiye ulaşan bu gençler, ev genci olarak tanımlanıyor. Bu gençlerin 4 milyon 684 binini ise kadınlar oluşturuyor. 15-34 yaş grubundaki 11 milyon 868 bin genç kadının yüzde 39,5'i ne eğitimine devam ediyor ne de istihdamda yer alıyor. Aynı yaş grubundaki erkeklerde ise bu oran yüzde 14,9 düzeyinde hesaplanıyor.

EMEKLİLER AZALIYOR

Yılın ikinci çeyreğinde işgücüne dahil olmayan nüfus, 30 milyon 794 bin kişi oldu. Bu nüfus içerisinde yer alan fiili emeklilerin sayısı ise azalmaya devam ediyor. Açlık sınırının altında kalan aylıklarla geçinmeye çalışan emekliler, ya bir işte çalışıyor ya da iş arıyor. TÜİK'in verilerine göre fiili emekli olduğu için iş gücüne katılmayanların sayısı 3 milyon 562 bin kişiye geriledi. Emekli sayısı yılın ilk çeyreğinde 3 milyon 903 bin kişi, 2024 yılının ikinci çeyreğinde ise 4 milyon 373 bin kişi olarak açıklandı.

ÜMİTSİZLİK YAPIŞTI

Ümitsiz, yani iş bulabileceğine inanmadığı için artık iş aramaktan vazgeçen işsizlerin sayısı da 2 milyon 484 bin kişi oldu. Umutsuz işsizlerin sayısı geçen yılın ilk çeyreğine göre 519 bin kişi arttı. Umutsuz 100 işsizden yaklaşık 40'ını 15-34 yaş grubundaki gençler oluşturuyor. Bu yaş grubundaki 990 bin gencin iş bulma ümidi yok.

AB ORTALAMASININ 3 KATI

• Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi de TÜİK verilerinden yola çıkarak bir rapor hazırladı. Raporda şunlara dikkat çekildi:

• TÜİK'in resmi istihdam oranı 2025 2. çeyrekte yüzde 49,2 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 33,9 olarak gerçekleşti.

• DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 66,3 milyon kişinin sadece 22,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı.

• TÜİK'e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 106 bin kişi artarak 2025 2. çeyrekte 3 milyon 34 bin olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2025 2. çeyrekte 13 milyon 15 bin olarak hesaplandı.

• AK Parti'nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26'dan yüzde 41,7'ye yükseldi. AK Parti döneminde geniş tanımlı genç işsizliği 15,6 puan yükseldi.

• AB ortalamasında 2025 1. çeyrek itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 5,7 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 10,9'dur. AB ortalamasında dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki puan farkı 5,2 iken Türkiye'de bu 13,9 puandır. 2025 2. çeyrek itibarıyla Türkiye'de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 32'dir. Böylece Türkiye'de geniş tanımlı işsizlik oranı AB ortalamasının yaklaşık üç katıdır.

KADINA EV VE AİLE GÖLGESİ

Bu yılın ikinci çeyreğinde işgücüne dahil olmayan kadınların sayısı 21 milyon 378 bin kişi oldu. Bu kadınların yüzde 25'i ev işleri ile meşgul olduğu için işgücüne katılmıyor. Ancak kadınların sayısında çarpıcı bir gerileme yaşanarak ilk kez 5 milyon 534 bin kişiye geriledi. Ev işleriyle meşgul olan kadınların sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 oranında azaldı. Başka bir ifadeyle ev işleriyle ilgilendiği için daha önce çalışmayan 2 milyon 180 bin kadın son bir yılda işgücüne katıldı.

Ancak ailevi ve kişisel nedenlerle işgücüne dahil olmayan kadınların sayısı artmaya devam ediyor. Ailevi nedenlerle işgücüne dahil olmayan kadınların sayısı 3 milyon 991 kişiye ulaştı. 2024 yılının aynı döneminde bu sayı 3 milyon 112 bin kişiydi. İşgücüne dahil olmayan kadınların yüzde 19'u bu gerekçe ile işgücüne katılmıyor. İşgücüne dahil olmayan her 100 kadından 44'ünün gerekçesi ev işleri ya da ailevi nedenler olarak açıklanıyor.