Sarıbal'dan deprem bölgesiyle ilgili talihsiz öneri!

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası ve TMMOB Mimarlar Odası, "Her şantiyeye bir şantiye şefi" mücadelesini yıllardır sürdürüyor.

Mevcut durumu kısa açıklamak gerekirse, şantiye şefleri, bin 500 metrekareyi geçmeyen 4 farklı şantiyede, 4 bin 500 metrekareyi geçmeyen 3 farklı işte ve 7 bin 500 metrekareyi geçmeyen 2 farklı işte çalışabilir.

TMMOB bu uygulamanın yanlış olduğunu bin 500 metrekareyi geçen tüm işlerde şantiye şefinin tam zamanlı çalışması gerektiğini söylüyor.

Hatta bugüne kadar yapılan açıklamalarda, bu konunun altı ısrarla çiziliyor.

Yapı denetim firmaları ise artık, Şantiye Şefi olmayan inşaatta işlerin yürümesine onay vermeyeceklerini açıkladı.

Çünkü bu uygulama aynı zamanda İnşaat Mühendisleri ve Mimarların, diplomasını kiraya vermesine de neden oluyor.

Kağıt üzerinde var olan şantiye şefi (imza atma yetkisi) gerçekte ise aslında yok. Hatta, şantiye şefinin şantiyenin yerinden bile haberi yok. Sadece diplomasının kendisine verdiği yetkiye dayanarak, önüne gelen evrakları imzalıyor ve geçiyor. Bunun karşılığında da para alıyor.

Ve sonuç olarak ortaya kağıt üzerinde doğru, ancak gerçekte yanlış yapılar çıkıyor.

Aslında bir bakıma, gecekondu mantığının yasal hali de çıkmış oluyor diyebiliriz.

Şimdiye kadar defalarca bu sayfalardan dile getirdik. Şantiye şefi olmayan inşaatta yapı denetim sorumlusu ile usta ve kalfa arasında çıkan tartışmaları ve kavgaları. Oysa o inşaatlarda şantiye şefi olsaydı bugüne kadar yaşanan hiçbir şiddet olayı da gerçekleşmeyecekti.

Öte yandan, her geçen yıl, binlerce mimar ve inşaat mühendisi üniversiteden mezun oluyor. Mezun olanların yüzde 20'si, hiç iş bile bulamazken, mezun kadınlardaki bu oran yüzde 50'yi bulabiliyor.

Yani işsiz inşaat mühendisleri ve mimarların da istihdama katılması için her şantiyeye bir şantiye şefi uygulamasına bir an önce geçilmesi gerekiyor.

***

Biz, akademik odaların ve bilim insanlarının şehirleri inşa etmede noktasında daha fazla rol sahibi olmayışının kötü acısını 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli, 11 ili etkileyen depremlerde bir kez daha yaşadık.

Tüm yönetmeliklere uygun şekilde yapılmış, yapı denetim hizmetini doğru şekilde almış binalar, 7 üzerindeki iki ayrı depreme direnç gösterirken, bu hizmetlerden yararlanmamış binaların enkazının altında binlerce vatandaşımızın cansız bedenleriyle karşılaştık.

Şimdi ise, o yıkılan şehirler tekrar ayağa kaldırılmaya çalışılıyor.

Yıkılan şehirler tekrar yapılırken bu sefer, daha güvenli, daha dirençli bir kent ortaya çıkması için hataya yer olmaması gerekiyor.

Depremin tekrarlaması, halinde bu şehirlerde güvenli yapılar içinde olunduğunun bilinmesi en önemlisi.

Evet...

Şu anda bir barınma sorunu yaşanabilir. Ama, işi aceleye getirip, tekrar güvensiz yapılar yapılmasındansa sağlıklı ve düzenli bir kent yapılması önemlidir.

***

Lakin, Cumhuriyet Halk Partisi Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal'dan talihsiz bir önerge verildi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne...

Orhan Sarıbal diyor ki; deprem bölgesinde yeterli sayıda mimar ve mühendis yok. Bunun için de aksamalar yaşanıyor.

Ve devam ediyor...

"Projelendirilmesi bitmiş ve yapımı beklemekte olan bina sayısı sadece Nurhak'ta bin civarında. Şu an burada 11 mimar ve mühendis var, ihtiyaç ise 200. İki şey yapılmalı; her bir mimar/mühendise, yani inşaat şefine beşten fazla bina izni verilmeli. İkinci şey ise mimar/mühendislere alan genişliği üzerinden, metre kare üzerinden izin düzenlemesi yapılması. Bu sadece bir genelge ile yapılabilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nı göreve çağırıyoruz. Temel insanlık haklarından olan barınma hakkına, özellikle de afet bölgesi konumunda olan Nurhak'ta acil ihtiyaç var."

Orhan Sarıbal'ın bu açıklaması ve verdiği öneri TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Genel Merkezi tarafından haklı olarak tepkiyle karşılandı.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Genel Merkezi'nin anlamsız bulduğu bu öneriye karşı şunu söyledi:

"Sayın Sarıbal'ın konut üretimine ilişkin verdiği öneri, tam da söz konusu deprem bölgesinde on binlerce yapının yerle bir olup 50 binin üzerinde insanımızın hayatını kaybetmesine, yüz binlercesinin de yaralanmasına yol açan ana sebeplerden biridir."

"Yurttaşlarımızın bir an önce sıcak yuvalarına kavuşturulması için güvenli kentleşme ve sağlıklı yapılaşmanın olmazsa olmazı mühendislik hizmetlerinin tam ve eksiksiz sağlanmasıdır" vurgusu yapılan açıklamanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz...

Konu hakkında Mimarlar Odası Bursa Şube Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek'in de görüşlerini aldım.

"Siz de biliyorsunuz ki, biz yıllardır bunun için mücadele verdik. Sayın Vekilin önerisi gerçekten çok talihsizce olmuş. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Genel Merkezi'nin, Orhan Sarıbal'a karşı yaptığı bildirinin altına imzamı atarım. İlgili disiplinlerin ve akademik oların görüşlerini almadan, istişarede bulunmadan böyle bir öneriyi TBMM'ye sunması doğru değil" dedi.

Şirin Rodoplu Şimşek'e hak veriyorum.

Üstelik Orhan Sarıbal da, milletvekili olmadan önce TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi'nde yöneticilik yapmış bir mühendistir.

Bu konularda danışacağı, fikirlerini alacağı, çözüm önerisini sunarken neler yapılabileceğini en iyi bilenlerin akademik odalar olduğunu, çok daha iyi bilir.

Yaptığı talihsiz önerinin geri çekilmesi ve aksi yönde hareket edilmesini bekliyor TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası ve Mimarlar Odası...

Orhan Sarıbal, da yaptığı hatanın farkına varır ve özür diler bundan sonra da bilmediği konularda ilgili kurumlardan da fikir alarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne konuyu taşır diye düşünüyorum...

Zira, Sarıbal'ın doğrultusunda hareket edilirse, güvenliği olmayan binalar tekrar yükselir, deprem bölgesinde...

***

Son Not:

Bir inşaat mühendisi milletvekili tarım alanları veya mera alanları ile ilgili kendi başına öneri vermiş olsaydı ve bu öneri, şimdiye kadar TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası'nın savunduğunun tam aksine bir ilke doğrultusunda olsaydı, sanırım aynı tepkiyi Orhan Sarıbal da verirdi.

Hatta, "İnşaat mühendisleri, bilip bilmeden tarım alanları, meralar ve hayvancılıkla ilgili öneriler vermesin, işi uzmanlarına bıraksın" gibi cümleler bile kullanabilirdi.

Sarıbal'ın da aynı şeyi yapmasını bekliyoruz...