Sayıştay raporundaki çarpıcı Bursa bulgusu: O araziler işgal altında!

Bugün mesleğimizin olmazsa olmazı fikri takip yapacağız.

İlk olarak temmuz 2022'de duyurduğumuz iddiaların Sayıştay raporuyla nasıl doğrulandığını sizlere aktaracağız...

Gelin öncelikle 04-07-2022'de kaleme aldığımız "Proje rafa kalktı, Bursa'nın kıymetli arazileri kime kiralandı?" başlıklı yazımızdan bazı bölümleri aktaralım:

"Bursa'nın Yenişehir ilçesi Çardak mahallesine kurulacaktı.

Otomotiv Test Merkezi için 4 bin 350 dönümlük arazide 2014'te planlama yapılmış, Aralık 2017'de de protokol imzalanmıştı.

Ancak geldiğimiz noktada bildiğiniz gibi karşımıza yeni bir yılan hikayesi çıktı.

Şehirdeki pek çok proje gibi Otomotiv Test Merkezi de rafa kalktı.

Yenişehir'de hayata geçirilmesi planlanan tesis için çok sayıda kamulaştırmaya imza atılmıştı.

Bölgede devlete geçen arazilerle ilgili çarpıcı bir iddia dillendiriliyor.

Edindiğim bilgiye göre söylenen şu:

Kamulaştırılan yerler tarımsal üretim ve mera amacıyla kullanılması için senelik olarak piyasa fiyatının çok altında bir bedelle kiralanıyor.

Örnek vermek gerekirse bölgede rayiç bedel 2.000 lira ise dönümü senelik 50 liraya veriliyor.

Başlangıçta kulağa hoş geliyor.

Sanıyorsunuz ki devlet üreticiye çok güzel bir destekte bulunuyor.

Ancak ortaya atılan iddia bizi nedense hiç şaşırtmıyor!

Bu arazileri bedavaya kiralayanlar üretim falan yapmıyor.

Aynı yerleri daha sonra 1.000-1.500 liraya başkalarına tekrar kiralıyor."

Yazıya şöyle devam etmiştik:

"Ciddi bir rant elde ediliyor.

Tarımsal üretim, hayvancılık elbette desteklenmeli.

Yenişehir'in verimli toprakları atıl kalacağına değerlendirilmeli.

Ancak eğer iddia edilenler doğruysa Allah aşkına bu yöntem mi izlenmeli?

Neden illaki birileri zengin edilmeli?

50-100 liradan verebiliyorsanız madem çiftçiye verin; gerçek üretici ekip, biçsin ya da hayvancılık yapsın.

Yok o kadar ucuza verilmez çiftçiye diyorsanız bari parayı devlet kazansın!

Aracılar değil...

Bu iddianın umarım üzerine gidilir.

Umarım doğru değildir...

İlçede görüştüğüm bazı siyasiler ve arazi sahiplerinin doğruluğunu teyit ettiği iddia ile ilgili yetkili biri açıklama yaparsa Otomotiv Test Merkezi kurulması planlanan arazilerin akıbetini öğrenmiş oluruz belki!"

Açıklama gelmemişti tabii ki...

Şimdi, Sayıştay tarafından yeni yayınlanan Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Denetim Raporu'na bakalım.

Evvela; bir kimsenin, taşınmazın sahibinin izni olmadan bu taşınmazı işgal etmesine hukukta 'fuzuli şagil' denildiğini belirtelim.

Ardından da sözü Sayıştay'ın raporundaki TSE ile ilgili elde edilen bulguya getirelim.

Aynen şu ifadeler yer almış raporda:

"TSE tarafından yapılması planlanan Yenişehir Otomotiv Test Merkezi projesinin yapılamadığı, bu amaçla tahsis edilen taşınmazın fuzuli şagiller tarafından işgal edildiği ve işgal üzerine ecrimisil alınarak bu uygulamaya süreklilik kazandırıldığı tespit edilmiştir.

Yenişehir TSE Otomotiv Test Merkezi yapımı için seçilen arazinin sınırları Bakanlar Kurulunun 24.11.2014 tarih ve 2014/7040 sayılı Acele Kamulaştırma Kararı ile belirlenmiştir. Böylece Bursa İli Yenişehir İlçesi sınırları içinde yer alan, 3.236.695,76 m2'si Hazine, 1.121.903,43 m2'si ise TSE mülkiyetinde olan 4.358.599,19 m2 yüz ölçümlü taşınmaz üzerinde Otomotiv Test Merkezi (Kara Araçları Test Merkezi) projesi ile ilgili olarak gerekli işlemler tamamlanmıştır.

Ancak aradan 9 yıldan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen proje ile ilgili olarak herhangi bir gelişme olmamış bu amaçla tahsis edilen taşınmaz (arazi) boş kalmıştır.

Fiilen boş kalan taşınmazın fuzuli şagiller tarafından işgal edilerek tarımsal faaliyette bulunulduğu tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, fuzuli şagillerin tespiti ve ecrimisil tahsilatı için Yenişehir Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği ile yazışmalar yapıldığı, Hazine adına ecrimisil tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişiler tarafından işgali üzerine, fuzuli şagilden tespit ve takdir edilecek ecrimisil bedelinin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmadığı, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amiri tarafından tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği hüküm altına alınmıştır.

Mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ecrimisil bir taşınmaz yönetim biçimi olmayıp, idare tarafından taşınmazın üzerine bulunduğu yer mülki amiri tarafından tahliye ettirilmesine yönelik tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Kamu idaresinin mülkiyet veya kullanımında bulunan taşınmazlara yönelik olarak ecrimisil alınarak işgalin devam etmesi ve taşınmazın tahliyesine yönelik hükümlerin uygulanmaması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Otomotiv Test Merkezi için Hazine arazisi, her türlü hukuki ve maddi sorunların Enstitü tarafından çözülmesi kaydıyla tahsis edilmiştir.

Hazine arazisi üzerinde 213.577 m2'lik kısmı için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile özel bir Şirket arasında 30 yıl süreli irtifak hakkı sözleşmesi bulunmaktadır. İlgili şirket, irtifak/üst hakkı kamulaştırma kararına karşı dava açmış olup tahsis gereği davada TSE davalı olarak yer almaktadır.

Kamu idaresi cevabında taşınmaz için fuzuli şagillere ecrimisil uygulaması yapılarak gelir elde edilmesinin mevzuata aykırı olacağını ifade etmiştir.

Sonuç olarak Otomotiv Test Merkezinin yapımının gerçekleşmemesi, bu merkez için ayrılan arazinin işgal altında olması ve idarenin aleyhine yüksek miktarda irtifak hakkı davasına konu olması nedeniyle kamulaştırma kararının gözden geçirilmesi, ecrimisilin yönetim biçimine dönüştürülmemesi ve taşınmazın tahliyesi için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği değerlendirilmektedir."

İbretlik değil mi?

Bakalım, Sayıştay'ın raporu doğrultusunda gerekli adımlar gelecek mi?

Peki, sizce ne olacak Otomotiv Test Merkezi'nin akıbeti?